Veelgestelde vragen
Verzuim is al snel een complexe zaak. Helemaal als het om langdurend verzuim gaat. Het is niet gek als u daar vragen over heeft. Daarom vindt u hieronder enkele van de meest gestelde vragen op dit gebied. Bel of mail ons gerust als u meer informatie wilt.
Elke werknemer is wel eens ziek. Van een heftige migraineaanval of griep tot een ernstige ziekte of burn-out. Daarom krijgt ieder bedrijf ook te maken met ziekmeldingen en dus verzuim. Maar wat is dan verzuim? Als een werknemer zich afmeldt heb je het al gauw niet meer over ziekte, maar over (ziekte)verzuim.
Wat is verzuim nu precies?
Verzuim houdt in dat een werknemer niet komt en als reden ziekte opgeeft. Als iemand zich daadwerkelijk niet goed genoeg voelt om te kunnen werken, is er sprake van ziekteverzuim. Dit kan van zowel korte als lange duur zijn. Er zijn daarom verschillende soorten verzuim:
- Kortdurend ziekteverzuim
- Frequent kortdurend (ziekte)verzuim
- Langdurend ziekteverzuim
- Ongeoorloofd verzuim
Kortdurend verzuim
Kortdurend verzuim gebeurt aan de lopende band bij bedrijven. Dat iemand opbelt en toch even thuisblijft vanwege een virusje of vervelende infectie. Dan valt de schade meestal ook wel mee voor u als werkgever. Het loon moet worden doorbetaald en er moet mogelijk een vervanger worden geregeld, maar dat is het verder wel.
Werkgevers kunnen eventueel ook werken met wachtdagen. Dit houdt in dat de werknemer de eerste ziektedag(en) niet door hoeft te worden betaald. Dit hangt af van wat voor cao er geldt.
Frequent kortdurend (ziekte)verzuim
We hebben het over frequent kortdurend verzuim als een werknemer zich steeds vaker een paar dagen ziekmeldt. Dit kan een teken zijn dat er meer aan de hand is. Als diegene veel stress, een ongezonde levensstijl of privéproblemen heeft, kan dit ertoe leiden dat hij of zij zich (mentaal) niet goed voelt.
Frequent kortdurend verzuim gaat dan ook snel over in langdurig verzuim. Het is daarom belangrijk dit op tijd te signaleren en aan te pakken. Ga met de werknemer om tafel. Dit is sowieso een goed idee om met alle medewerkers te doen. Wat speelt er allemaal bij diegene? Kunt u als werkgever hem of haar ergens bij helpen? Zit de werknemer ook wel op de juiste plek binnen uw organisatie? Oprechte betrokkenheid en meedenken doet vaak al een hoop.
Langdurend ziekteverzuim
Als iemand 6 weken of langer ziek is, hebben we het over langdurend ziekteverzuim. Dan komen ook een arbodienst en bedrijfsarts om de hoek kijken. Werkgevers moeten zich hierbij aan de Wet verbetering poortwachter (Wvp) houden. Dit is eigenlijk een soort stappenplan dat de eerste 104 weken van ziekte moet worden opgevolgd. De overheid vindt ziekteverzuim en re-integratie de eerste 2 jaar vooral de verantwoordelijkheid van de werkgever en (deels van de) werknemer. Het loon moet dus ook doorbetaald worden, al dan niet voor 70%. Het doel is dat de werknemer op een goede manier wordt begeleid en terug kan keren op de werkvloer.
In sommige gevallen heeft de werknemer recht op een uitkering via de Ziektewet. In dat geval betaalt het UWV het loon, of eigenlijk het ziekengeld. Dit geldt bij de volgende situaties:
- Werknemers die ziek én zwanger zijn of die ziek zijn geworden als gevolg van een zwangerschap of bevalling.
- Werknemers die een orgaan doneren.
- Werknemers met een structurele functionele beperking wegens ziekte of gebrek (no riskpolis).
- Werknemers ouder dan 55 jaar die ziek worden en die direct voordat zij in dienst kwamen ten minste 52 weken een WW-uitkering hebben ontvangen.
- Werknemers van wie het dienstverband afloopt tijdens de ziekte.
- Uitzendkrachten, afhankelijk van de arbeidsovereenkomst.
- Sommige oproepkrachten, afhankelijk van de arbeidsovereenkomst.
Ongeoorloofd verzuim
Dan is er ook nog ongeoorloofd verzuim. Een medewerker meldt zich ziek, terwijl dit niet het geval is. Of hij of zij komt helemaal niet opdagen, om wat voor reden dan ook. In dat geval komt diegene zijn of haar arbeidsovereenkomst niet na.
Verzuim bij (arbeids)conflict
Het kan ook gebeuren dat een werknemer zich ziekmeldt omdat er een conflict is op de werkvloer. Met de werkgever of een collega. Het is belangrijk om dan meteen samen om tafel te gaan. Is diegene echt ziek of ziet hij of zij het op deze manier niet meer te zitten om te werken? Als de medewerker ziekgemeld wil blijven, is het verstandig om snel een bedrijfsarts in te schakelen. Die kan kijken of er (ook) sprake is van medische redenen of niet.
Wat is verzuim in kleuren?
De kleuren wit, zwart, grijs en roze komen ook wel eens voorbij als erover verzuim wordt gesproken. Wat houdt dit in?
Wit verzuim > De werknemer is echt ziek en kan daarom niet werken.
Zwart verzuim > De medewerker meldt zich ziek terwijl dit niet het geval is.
Grijs verzuim > De werknemer meldt zich ziek, maar zou eigenlijk wel kunnen werken met zijn of haar klachten.
Roze verzuim > De werknemer is echt ziek, maar komt toch werken. Met het risico dat hij of zij collega’s aansteekt en ziek maakt.
Een werknemer die langere tijd thuis komt te zitten vanwege ziekte. Erg lastig en vaak ook emotioneel. Hij of zij wordt geconfronteerd met bepaalde dingen die opeens niet meer kunnen, zoals werken. Voor het bedrijf waar diegene werkt heeft het ook gevolgen. Daar moeten ze het opeens doen zonder de inzet en ervaring van de collega.
Het is daarom belangrijk dat er aan goede verzuimbegeleiding wordt gedaan. Dit zorgt ervoor dat iedereen weet waar die aan toe is. Maar wat is verzuimbegeleiding dan precies? Verzuimbegeleiding houdt in dat er een goed beleid wordt opgesteld, zodat de zieke werknemer geholpen wordt. Er komt veel regelwerk bij kijken. Zo moet er verzuim- of re-integratiedossier worden gemaakt, wordt een arbodienst en/of bedrijfsarts ingeschakeld en komt er strenge wet- en regelgeving bij kijken.
Verplichtingen
De overheid vindt ziekteverzuim en re-integratie de eerste 2 jaar vooral de verantwoordelijkheid van de werkgever en (deels van de) werknemer. Bedrijven zijn daarom verplicht mee te werken aan een goed herstel én terugkeer. Een werkgever mag een zieke medewerker niet zomaar ontslaan. Het loon moet de eerste twee jaar dan ook doorbetaald worden, al dan niet voor 70%.
Het doel is natuurlijk om de werknemer op een fijne en duurzame manier terug te laten komen. Maar ook als terugkeer niet mogelijk is, moet alles goed geregeld zijn. Anders kunt u achteraf te maken krijgen met boetes of (loon)sancties. Verzuimbegeleiding zal daarom met zorg en aandacht moeten gebeuren. Als werkgever wilt u iemand vaak zo snel mogelijk weer aan het werk hebben, maar dit kan en gaat niet altijd even vlug. Eerst moet duidelijk worden wat er precies aan de hand is, hoelang dit gaat duren en wat er (nog) mogelijk is.
Kennis en expertise
Om de verzuimbegeleiding, ook wel casemanagement genoemd, zo goed, netjes en efficiënt mogelijk te doen, is er kennis en expertise nodig. Maar met termen als Wet verbetering poortwachter (Wvp), Wet werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen (WIA), Ziektewet (ZW) en Verlenging loondoorbetaling bij ziekte (Vlz) die voorbijkomen, verliezen werkgevers al snel het overzicht in het hele proces. Het moet daarom worden gedaan door iemand met verstand van zaken.
Wat is verzuimbegeleiding met de Wvp?
Alles wat bij verzuimbegeleiding komt kijken, is vastgelegd in de Wet verbetering poortwachter (Wvp). Deze wet is in het leven geroepen om het aantal werknemers dat langdurig ziek is, terug te dringen. Een verzuim- of casemanager ziet erop toe dat de Wvp goed wordt opgevolgd. Werkgevers mogen zelf bepalen wie deze taak op zich neemt. Casemanagement wordt bijvoorbeeld intern gedaan door een leidinggevende of HR-medewerker. Maar vaak wordt er ook externe hulp ingeschakeld.
Een bedrijfsarts of arbodienst komt altijd kijken bij verzuim. Maar het kan ook zeker lonen om een externe casemanager, verzuimcoach of raadgever in te schakelen. De verzuimkosten in een bedrijf lopen nogal snel op. Vaak komen er meer kosten bij kijken dan verwacht. Het loon moet worden doorbetaald, er moet vervanging worden geregeld en die werknemer moet worden ingewerkt. Om nog maar te zwijgen over de kosten van een eventueel omzetverlies, de verzuimbegeleiding zelf en eventuele premies die omhooggaan.
Kosten besparen
Bedrijf Plus weet uit ervaring dat veel bedrijven flink kunnen besparen. Hoe? Door de verzuimbegeleiding samen met een expert te doen. Meestal kabbelt zo’n situatie namelijk maar voort. Vanwege tijdsgebrek (en echte kennis) ligt het vooral bij de arbodienst en neemt de werkgever een afwachtende houding aan. Gevolg: de werknemer zit veel langer ziek thuis dan nodig. En er is er ook eerder sprake van (nieuw) verzuim in het bedrijf.
Houd dus vooral grip op de situatie. Dat kunt u zelf doen door u zich beter te verdiepen in het onderwerp. Maar ook met hulp van Bedrijf Plus gaan alsnog die kosten naar beneden. En worden de situaties vaak nog beter opgelost ook. Onze raadgevers kunnen u vanaf begin af aan helpen. Maar we zijn er ook als een situatie al langer speelt en u er niet (meer) goed uitkomt. Als het re-integreren niet zo soepel gaat als gehoopt. Of als u er samen echt niet uitkomt. Ook kunnen we een bezwaarprocedure bij het UWV starten als u het niet eens bent met een beslissing. Als u bijvoorbeeld een loonsanctie opgelegd krijgt: een derde jaar loondoorbetaling.
Oog voor werkgevers
Onze raadgevers zijn hier dagelijks mee bezig. Waar u het misschien al snel boven het hoofd stijgt, bijten wij ons juist vast in de materie. Daarbij staan we ook echt ú bij. Wij zijn er voor de werkgevers. We helpen bij de begeleiding van de zieke werknemer, maar houden daarbij altijd u in het oog.
Vele gesprekken zijn gevoerd, re-integratiemogelijkheden zijn geprobeerd en menig papierwerk is ingevuld. Toch leidde het helaas niet tot een goed herstel en complete terugkeer op de werkvloer. De werknemer die langdurig ziek thuis zat, kan nog steeds niet (volledig) zijn eigen werk uitvoeren. Als dit het geval is, gaat de Wet werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen (WIA) spelen. Er wordt dan gekeken of iemand arbeidsongeschikt en in welke mate.
Beoordeling UWV
Als je langdurig ziek bent, ben je dus niet ook meteen arbeidsongeschikt. Dit wordt na bijna 2 jaar ziekte pas beoordeeld door het UWV. Een arts en arbeidsdeskundige doen dan een sociaal-medische beoordeling, ook wel WIA-keuring genoemd. Met hen bespreekt de werknemer wat voor klachten hij of zij heeft. En of die blijvend zijn of niet. Het is niet de bedoeling om tijdens het gesprek een diagnose te stellen of een behandeltraject op te stellen. Die zijn, als het goed is, allang geweest en uitgevoerd.
Het UWV kijkt puur naar wat de beperkingen van de werknemer inhouden bij het uitvoeren van het werk. De arts onderzoekt wat de beperkingen zijn. De arbeidsdeskundige bepaalt wat voor werk er nog wel kan worden gedaan met die beperkingen. Wat voor baan diegene had, maakt hierbij eigenlijk niet uit. Misschien kan de medewerker namelijk nog wel deels hetzelfde werk doen of een andere functie uitvoeren.
Uitkomst keuring
Wanneer en of iemand volledig arbeidsongeschikt is, hangt dus af van de uitkomst van de keuring. Hierbij wordt gekeken naar het verschil tussen de volgende zaken:
- Het loon dat de werknemer ondanks zijn/haar beperkingen nog kan verdienen.
- Het loon dat de werknemer verdiende voordat hij/zij ziek werd.
Wordt na de gesprekken de arbeidsongeschiktheid op minstens 35% vastgesteld? Dan heeft de werknemer mogelijk recht op een WIA-uitkering. De werknemer krijgt hier na 88 weken ziekte een brief over van het UWV. Vanaf dat moment kan de uitkering ook worden aangevraagd. Er zijn twee soorten WIA-uitkeringen: de Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten (WGA) en de Inkomensvoorziening Volledig en duurzaam Arbeidsongeschikten (IVA).
Wanneer ben je volledig arbeidsongeschikt? Verschil WGA en IVA
Het verschil zegt iets over de inzetbaarheid van de medewerker, in hoeverre hij of zij arbeidsongeschikt is. Aan de WGA betalen werkgevers mee, aan de IVA niet. De IVA wordt toegekend als een werknemer niet of nauwelijks kan werken en een kleine kans heeft op herstel. De WGA wordt uitgekeerd als iemand tijdelijk volledig arbeidsongeschikt is (80 tot 100%) of door ziekte 35 tot 80% minder loon verdient.
Als de gezondheid verbetert, of juist verslechtert, kan er een herbeoordeling worden aangevraagd. De werknemer kan dan een lagere of hogere WIA-uitkering krijgen. Om de vraag ‘wanneer ben je volledig arbeidsongeschikt?’ te beantwoorden zou je dus kunnen kijken of iemand een WGA of IVA heeft. Bij die laatste is vastgesteld dat iemand niet of nauwelijks kan werken en dit ook in de toekomst niet meer kan.
Vervroegde WIA
Het is soms ook mogelijk om eerder een WIA-uitkering aan te vragen. Als het duidelijk is dat iemand nooit meer kan werken, mag deze vervroegd worden aangevraagd. Let op: dit wordt bepaald door de bedrijfsarts. Hij of zij moet hebben aangegeven dat de werknemer niet meer kan werken en ook niet meer beter wordt. Ook zitten er, uiteraard, nog wat extra voorwaarden aan vast:
- De uitkering mag na 3 weken ziekte worden aangevraagd en moet voor 68 weken ziekte worden gevraagd.
- Uw werknemer heeft een ‘Verklaring bedrijfsarts’ nodig bij de aanvraag.
- U mag de werknemer niet ontslaan tijdens de eerste 2 jaar van de ziekte. Dat is het opzegverbod. U betaalt tijdens dit opzegverbod ook het loon door. Het bedrag van de uitkering mag hiervan worden afgetrokken.
Bezwaarprocedure UWV
Bent u het niet eens met de beslissing van het UWV over het soort uitkering (WGA of IVA) dat de werknemer krijgt? Dan kunt u bezwaar maken. De IVA is overigens niet alleen voor u gunstiger. Ook de medewerker kan hiermee geholpen zijn, omdat de uitkering hoger is. Ook brengt het vaak rust. Hij of zij heeft nu geen (werk)verplichtingen meer.
Arbeidsongeschikt raken is namelijk niet zomaar iets. Iemand wordt geconfronteerd met zijn of haar (nieuwe) beperkingen en moet daarmee leren omgaan. Ook heeft het financiële gevolgen voor diegene. Kijk als werkgever dus ook niet alleen naar de cijfertjes. Blijf ook uw werknemer in beeld houden. Het mens erachter. Hij of zij krijgt immers een hoop te verstouwen.
Bedrijf Plus helpt graag
Bezwaar aantekenen bij het UWV over de WIA-uitkering kost tijd, maar kan dus zeker wat opleveren. Bedrijf Plus kan u daarbij helpen. Wij weten precies welke weg bewandeld moet worden bij dit soort lastige zaken. Ook kijken we graag mee als u denkt dat een werknemer recht heeft op een vervroegde WIA-uitkering.
Een bedrijf met alleen maar gezonde, tevreden en vitale medewerkers. Dat is wat werkgevers het liefste hebben. Alleen is dat geschetste beeld natuurlijk wel een utopie. Iedereen is wel eens een keertje ziek. De ene keer zijn medewerkers er weer snel bovenop, een andere keert duurt het helaas langer. Als werknemers tijdelijk hun werk niet of niet goed kunnen uitvoeren, komt de arbodienst of een bedrijfsarts om de hoek kijken.
Veel mensen denken dat de arbodienst alleen of vooral ingeschakeld wordt bij langdurend ziekteverzuim. Maar dit is niet het geval. Een arbodienst doet namelijk meer dan alleen begeleiding bij verzuim en re-integratie. Arbodiensten helpen ook voorkomen dat mensen ziek worden of langer uitvallen dan nodig is. Ze kijken met werkgevers mee of de werkomgeving wel veilig en gezond is.
Wat doet de arbodienst dan precies?
Een arbodienst heeft verschillende taken. We zetten ze even op een rij:
- Toezien op veilige en gezonde werkplek
Een cliché als voorkomen is beter dan genezen, is niet voor niks een cliché. Als u kunt kiezen tussen een zieke of gezonde werknemer, gaat u uiteraard voor dat laatste. Daarom is het belangrijk om voor een veilige en gezonde werkplek te zorgen. Werkgevers moeten zich ook houden aan de Arbeidsomstandighedenwet, oftewel Arbowet. De arbodienst kijkt of uw bedrijf aan alle regels en eisen voldoet en geeft adviezen over hoe het (eventueel) beter kan.
- RI&E toetsen
Bedrijven waar personeel rondloopt, zijn verplicht om een Risico-Inventarisatie en -Evaluatie (RI&E) te maken. Hierin staat welke risico’s werknemers lopen op het werk en of er zaken zijn die gevaarlijk of ongezond kunnen zijn. Ook moet er een Plan van Aanpak (PVA) gemaakt worden, waarin wordt beschreven welke maatregelen u neemt om deze risico’s en gevaren te verkleinen. Een arbodienst kijkt en toetst of de RI&E en PVA goed zijn opgesteld. Ze kunnen eventueel ook helpen bij het maken ervan.
- Begeleiding bij ziekte
Zieke werknemers moeten goed begeleid worden. Werkgevers zijn daarom verplicht om met een arbodienst of bedrijfsarts te werken als er sprake is van verzuim. Het doel is om de zieke medewerker op een goede en duurzame manier terug te laten keren op de werkvloer. De arbodienst helpt werkgevers en werknemers bij het hele proces.
- Verzuim voorkomen
Om te voorkomen dat mensen ziek worden of langer uitvallen dan nodig is, is het verstandig om aan preventie te doen. Arbodiensten kunnen hierbij helpen. Zo kunnen ze onderzoek doen, spreekuren houden met werknemers en/of een goed preventiebeleid opstellen. Ze kunnen ook doorverwijzen naar psychologen, coaches, bemiddelaars en arbeidsdeskundigen.
Werkgevers zijn bij verzuim dus verplicht om met een arbodienst of bedrijfsarts te werken. Hoe zit dit nu precies? En wat is het verschil tussen bijvoorbeeld een arboarts en een bedrijfsarts?
Basiscontract
Werkgevers moeten in elk geval een basiscontract hebben met een arbodienst of bedrijfsarts. Voor de een is het aantrekkelijk om veel neer te leggen bij een arbodienst, een ander wil alleen het hoognodige. Bedrijven mogen dus zelf weten hoe uitgebreid ze het takenpakket van de arbodienst maken.
Verschil arboarts en bedrijfsarts
Een bedrijfsarts is een medisch specialist, die onafhankelijk voor werkgevers en werknemers werkt. Hij of zij adviseert bedrijven over gezonde en veilige arbeidsomstandigheden. Bij ziekte begeleidt de arts de zieke werknemer. Ook kijkt hij of zij of de medewerker kan re-integreren en op welke manier. De arboarts doet hetzelfde, maar dan wel onder toezicht van een bedrijfsarts. Deze arts heeft dan ook minder bevoegdheden. Hij of zij mag bijvoorbeeld niet doorverwijzen naar een specialist.
Wat doet de arbodienst voor werkgevers?
Arbodiensten worden door werkgevers betaald, maar gaan zelfstandig en onafhankelijk te werk. Ze kijken naar de kant van het bedrijf én de zieke werknemer. Een veelgehoorde klacht onder werkgevers is dat ze vinden dat zij onderbelicht blijven als het over verzuim gaat. Ze voelen zich niet gehoord en vinden dat er vooral naar de zieke werknemer wordt gekeken. Terwijl verzuim voor hen evengoed een vervelende en lastige situatie is. Bedrijf Plus is er daarom echt voor de werkgever. Wij houden u bij alles in het oog en zorgen dat u kunt blijven doen waar u goed in bent. Verzuim is namelijk al snel een kostbare zaak en vraagt veel tijd en energie.
De raadgevers van Bedrijf Plus ondersteunen u bij verzuim. Wij vervangen niet de arbodienst of bedrijfsarts, maar helpen u wel om de verzuimkosten in uw organisatie terug te dringen. Ook krijgen wij zieke werknemers sneller weer aan het werk en kunnen we helpen bij bezwaarprocedures bij het UWV als de Wet werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen (WIA) gaat spelen.
